ઉત્કટાસન

ઉત્કટાસન : શરીરના સંતુલન પર આધારિત આ આસન શરીરની તાકાત, સ્થિરતા અને સંતુલન વધારે છે. આ આસન આપણા સંપૂર્ણ શરીર અને મુખ્યત્વે પગને શક્તિ, સહનશીલતા અને પ્રમાણબદ્ધતા આપવા ખૂબ જ ઉત્તમ આસન છે.

મૂળ સ્થિતિ : સાવધાનની સ્થિતિમાં ઊભા રહેવું.

પદ્ધતિ :

• બન્ને પગ સાથે રાખીને સાવધાનની સ્થિતિમાં ઊભા રહો.
• પગના પંજા ઉપર ઊભા થઈ અને બન્ને હાથને ચિત્રમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે આગળ સીધા લઈ જાઓ.
• ત્યાર બાદ ધીરે ધીરે શરીર નીચે નમાવો.
• આ સ્થિતિમાં શ્વાસ બહાર કાઢો.
• શરીરનું સમતોલન જાળવો.
• ઘૂંટણમાંથી પગને વાળી થાપાનો ભાગ નીચે કરો. આ સ્થિતિમાં યથાશક્તિ રોકાઈ રહો.
• હવે, શ્વાસ લઈ ઊભા થાઓ અને મૂળ સ્થિતિમાં પાછા આવો.
• આ ક્રિયાનો યથાશક્તિ મહાવરો કરો.

ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો :

• વધુ સમય શ્વાસ રોકી ન રાખવો.
• શ્વાસ લેતી વખતે પણ સાવધાની રાખવી.
• શરીરની સ્થિરતા જાળવવી અને સંતોલન પણ જાળવવું.
• જે વ્યક્તિઓને ઘૂંટણની ઈજા હોય તેવા વ્યક્તિઓએ કોઈ યોગ નિષ્ણાતના માર્ગદર્શનમાં આ આસન કરવું.
• મન કેંદ્રિત રાખવું જેથી શરીરનું સંતુલન જળવાઈ રહે.

ફાયદા :

• આ આસનની જઠરાગ્નિ પ્રદિપ્ત થાય છે.
• પગની ઘૂંટીઓ શક્તિ સંપન્ન બને છે.
• મળ અવરોધ દૂર થાય છે.
• પીઠનો દુખાવો મટે છે.
• જાંઘના સ્નાયુઓ શક્તિશાળી બને છે.
• કમરને વ્યાયમ મળે છે.
• પેટની બધી જ વ્યાધિઓ થતી અટકે છે.
• હૃદય અને ફેફસાંની દુર્બળતા અટકે છે.
• સંધિવા રોગ નાશ પામે છે.
• શરીરના તમામ સાંધાઓને પોષણ મળે છે.