એક રડાર 103 MHz ના રેડિયો-તરંગોને ઍરોપ્લેન તરફ પ્રસારિત કરે છે. પરાવર્તિત રેડિયો-તરંગોની રડાર દ્વારા નોંધાતી આવૃત્તિ મોકલેલી આવૃત્તિ કરતાં 5 kHz વધારે મળે છે. ઍરોપ્લેનનો વેગ કેટલો હશે ? રેડિયો-તરંગોનો વેગ 3 × 108 ms-1 છે. from Physics દોલનો અને તરંગો

151.

આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે એક છોકરો એક સ્થિર શ્રોતા અને દીવાલની મધ્યમાં છે. છોકરો 2 ms^-1 જેટલી ઝડપ દીવાલ તરફ ગતિ કરે છે અને વ્હિસલ વગાડે છે. આ વ્હિસલના કારણે શ્રોતા 1 s માં 4 સ્પંદ સાંભળે છે. તો વ્હિસલની મૂળ આવૃત્તિ આશરે કેટલી હશે ? ધ્વનિનિ વેગ 332 ms^-1 છે.

440 Hz
330 Hz
200 Hz
150 Hz

152.

એક સ્થિર શ્રોતા તેના તરફ ગતિ કરતી એક કારના હૉર્નની આવૃત્તિ 10 ટકાના તફવતથી અનુભવે છે. જો ધ્વનિ વેગ 330 ms^-1 હોય, તો કારનો વેગ કેટલા ms^-1 હશે ?

40 ms^-1
30 ms^-1
20 ms^-1
10 ms^-1

153.

એક ધ્વનિ ઉદ્દગમ શ્રોતા તરફ 72 kmh^-1 ની ઝડપે ગતિ કરે છે, જ્યારે શ્રોતા 36 kmh^-1ની ઝડપ ઉદ્દગમથી દૂર તરફ ગતિ કરે છે, ઉદ્દગમ 990 Hz આવૃત્તિનો ધ્વનિ 350 ms^-1 જેટલા વેગથી પ્રસરિત કરે છે, તો કારચાલકને સંભળાતા ધ્વનીની આવૃત્તિ તથા ધ્વનીની મૂળ આવૃત્તિનો ગુણોત્તર કેટલો થશે ?

1300 Hz
1020 Hz
900 Hz
660 Hz

154.

એક ટ્રેન 108 km h^-1 ની અચળ ઝડપથી સ્તિર શ્રોતા તરફ ગતિ કરે છે. આ ટ્રેનનો ડ્રાઈવર સતત વ્હિસલ વગાડે છે. તો આ ટ્રેન શ્રોતા તરફ આવતી હોય ત્યારે અને શ્રોતાને પસર કરી ગયા બાદ શ્રોતાને સંભળાતી ધ્વનિની આવૃત્તિઓનો ગુણોત્તર કેટલો હશે ? ધ્વનીનો વેગ 330 ms^-1 છે.

9 : 8
6 : 5
6 : 1
9 : 5

155.

એક ટેકરી તરફ ગતિ કરતી ટ્રેનની ઝડપ 72 kmh^-1 છે. આ ટ્રેન 600 Hz આવૃત્તિ ધરાવતી વ્હિસલ વગાડે છે. આ વ્હિસલનો ધ્વનિ ટેકરી પરથી પરાવર્તન પામીને ટ્રેનના ડ્રાઈવર સુધી આવે છે,, તો ડ્રાઈવરને સંભળાતા ધ્વનીની આવૃત્તિ કેટલી હશે ? ધ્વનીનિ વેગ 320 ms^-1 લો.

700 Hz
780 Hz
680 Hz
860 Hz

156.

રેલવે પ્લૅટફોર્મ પર સ્થિર ઉભેલી એક ટ્રેનનો ડ્રાઈવર700 Hz આવૃત્તિ ધરાવતી વ્હિસલ વગાડે છે. એક વ્યક્તિ 36 kmh^-1 ની ઝડપથી આ ટ્રેન તરફ ગતિ કરતી હોય તો તેની સંભળાતી વ્હિસલ આવૃત્તિ કેટલી હશે ?

720 Hz
640 Hz
780 Hz
820 Hz

157.

10 ms^-1ની ઝડપથી ગતિ કરતી એક રિક્ષા સાથેનું લાઉડ સ્પીકર 330 ms^-1 જેટલા વેગથી ધ્વનિ-તરંગો પ્રસારિત કરે છે આ રિક્ષાની પાછળ એક કાર 108 kmh^-1ની ઝડપથી રિક્ષા તરફ આવી રહી છે, તો કારચાલકને સંભળાતા ધ્વનીની આવૃત્તિ તથા ધ્વનિની મૂળ આવૃત્તિનો ગુણોત્તર કેટલો થશે ?

$18 over 17$
$18 over 34$
$36 over 17$
$36 over 32$

158.

500 Hz આવૃત્તિવાળો ધ્વનિ 50 cm ત્રિજ્યાના માર્ગ પર 20 rads^-1ની અચળ કોણીય વર્તુળગતિ કરે છે. આ વર્તુળાકાર માર્ગના કેન્દ્રમાંથી પસાર થતી અને સમતલને લંબરેખા પર ખૂબ જ દૂરના અંતરે એક શ્રોતા સ્થિર ઊભો છે. જો ધ્વનીનો વેગ 340 ms^-1 હોય, તો શ્રોતાને સંભળાતા ધ્વનિની મહત્તમ અને ન્યુનતમ આવૃત્તિઓ અનુક્રમે કેટલી હશે ?

515 Hz અને 486 Hz
846 Hz અને 515 Hz
515 Hz અને 486 Hz
684 Hz અને 486 Hz

159.

એક રડાર 10³ MHz ના રેડિયો-તરંગોને ઍરોપ્લેન તરફ પ્રસારિત કરે છે. પરાવર્તિત રેડિયો-તરંગોની રડાર દ્વારા નોંધાતી આવૃત્તિ મોકલેલી આવૃત્તિ કરતાં 5 kHz વધારે મળે છે. ઍરોપ્લેનનો વેગ કેટલો હશે ? રેડિયો-તરંગોનો વેગ 3 × 10⁸ ms^-1 છે.

3 kmh^-1
1.5 kmh^-1
1 kmh^-1
0.5 kmh^-1

B.

1.5 kmh^-1

160.

સ્થિર શ્રોતાથી દૂરના અંતરે રાખેલ ધ્વનિ ઉદ્દગમ f આવૃત્તિવાળા ધ્વનિ-તરંગો ઉત્સર્જિત કરે છે. ઉદ્દગમ શ્રોતા તરફ અચળ પ્રવેગ α થી ગતિ કરે છે. ઉદ્દગમે ગતિના પ્રારંભે ઉત્સર્જિત કરેલ ધ્વનિની શ્રોતા દ્વારા અનુભવાતી આવૃત્તિ કેટલી ? ધ્વનિનો વેગ v છે.

$fraction numerator vf squared over denominator 2 vf minus straight alpha end fraction$
$fraction numerator 2 space vf squared over denominator 3 space vf space minus space straight alpha end fraction$
$fraction numerator 2 space vf squared over denominator 3 space vf space minus space straight alpha end fraction$
$fraction numerator vf over denominator 3 space vf space minus space straight alpha end fraction$

Book Store

Subject

Gujarati JEE Physics : દોલનો અને તરંગો

Multiple Choice Questions

Switch